Nasze działania
Poszukiwanie źródeł
W związku z realizacją zadania rekrutacyjnego, a dokładniej I części przygotowanie biogramu wybranego przez nas posła rozpoczęłyśmy od poszukiwania źródeł i materiałów na temat życia i działalności Kazimierza Świtalskiego zwłaszcza w okresie II wojny światowej. Dlatego 20 marca 2019 roku po pierwsze udałyśmy się do Biblioteki Publicznej w Rzepedzi, bo gdzie jak nie w bibliotece można znaleźć najwięcej opracowań. Bardzo pomocna okazała się miejscowa bibliotekarka – pani Danuta Wiktor, przy której pomocy udało nam dotrzeć do pewnych źródeł. Oto napisana przez nas biografia:
Kazimierz Świtalski urodził się 4 marca 1886 roku w Sanoku w rodzinie o tradycjach patriotycznych. Ojciec jego, Albin, brał udział w powstaniu styczniowym. Sanok był wówczas niewielkim galicyjskim miasteczkiem, liczącym nieco ponad 5,5 tys. Kazimierz Świtalski uczęszczał w latach 1897–1904 do Gimnazjum Męskiego w Sanoku. 21 czerwca 1904 roku uzyskał świadectwo dojrzałości z odznaczeniem, po czym rozpoczął naukę na Wydziale Filologii Polskiej Akademii Lwowskiej. Do 1910 roku był czynnym członkiem Akademickiego Klubu Turystycznego we Lwowie. Po ukończeniu studiów, doktoryzował się tam z filozofii w 1910 roku. Jego praca doktorska zatytułowana była Stosunek Jana Kochanowskiego do Pisma Świętego. W tym samym roku został profesorem gimnazjalnym we Lwowie. Już w młodości należał do organizacji niepodległościowych o charakterze socjalistycznym, jak „Płomień” oraz „Życie”. W ZWC po raz pierwszy zetknął się z Józefem Piłsudskim. Od 6 października do 31 grudnia 1915 roku służył w sztabie I Brygady Legionów. Od 5 stycznia 1916 roku był szefem kancelarii w Komendzie I Brygady. Sprawował to stanowisko do kryzysu przysięgowego. W październiku 1916, z protekcji J. Piłsudskiego został tymczasowym zastępcą Józefa Okołowicza. W jego efekcie 9 lipca 1917 roku został aresztowany, a cztery dni później zwolniony ze służby w Legionach. W wyniku tego udał się do Lwowa, gdzie 1 września wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Podczas wojny polsko-ukraińskiej wszedł w skład Polskiego Komitetu Narodowego, w którym odgrywał poważną rolę. Następnie udało mu się wydostać z obleganego miasta przy pomocy samolotu. Trafił do Przemyśla, a później do Krakowa, gdzie zabiegał o pomoc dla Lwowa. Później do połowy grudnia 1918 roku brał udział w pracach Polskiej Komisji Likwidacyjnej i powołanego 23 listopada 1918 roku Tymczasowego Komitetu Rządzącego we Lwowie. Od 1923 roku był współtwórcą i członkiem piłsudczykowskiego Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski w Warszawie. W tym okresie był już jednym z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego. Sytuacja taka ugruntowała się zwłaszcza po wycofaniu się marszałka z życia polityczne i przeprowadzce do Sulejówka. W warszawskim mieszkaniu Świtalskiego odbywały się narady i spotkania Piłsudskiego z jego zwolennikami. Należał on do głównych organizatorów zamachu majowego w 1926 roku. Po wyborach Kazimierz Świtalski wszedł 27 czerwca 1928 roku w skład gabinetu Kazimierza Bartla. Objął w nim funkcję ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Gdy spór Piłsudskiego z parlamentem znacznie się zaostrzył, podjął on decyzję, iż konieczna jest zmiana na stanowisku szefa rządu. Na to stanowisko wybrał Świtalskiego. Dzięki temu posunięciu, Piłsudski pragnął sprawdzić siłę sejmowej opozycji, głównie lewicy, ponieważ nowy premier postrzegany był jako osoba będąca zwolennikiem rządów silnej ręki. Po dekrecie nominacyjnym Prezydenta RP. Świtalski stwierdził, iż będzie prowadził politykę sporu z Sejmem, także przy pomocy BBWR. Na okres jego premierostwa przypadała także sprawa Gabriela Czechowicza, oskarżonego o przekroczenia budżetowe, za co stanął przed Trybunałem Stanu. Tuż po wybuchu II wojny światowej Świtalski zgłosił się na ochotnika do wojska, jednak nie otrzymał przydziału ze względu na wiek. Warszawę opuścił 5 września 1939 roku, przez pewien czas przebywał na Polesiu. 19 września Niemcy aresztowali go w Brześciu Litewskim. Kazimierz Świtalski został zaaresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w nocy z 15 na 16 listopada 1948 roku. Osadzono go w więzieniu na warszawskim Mokotowie. Przez prawie sześć lat był więziony bez wyroku. 31 maja 1954 roku został skazany na 8 lat więzienia za faszyzację Polski. Po wyjściu na wolność utrzymywał kontakt z piłsudczykowską emigracją. Współpracował z Instytutami Józefa Piłsudskiego w Londynie i Nowym Jorku. W tym czasie ciężko chorował na serce, przeszedł zawał. W 1962 roku zamieszkał wraz z żoną ponownie w Warszawie. 23 grudnia 1962 roku. Świtalski wpadł pod tramwaj w Warszawie, zmarł 5 dni później, nie odzyskawszy przytomności. Pochowano go na Cmentarzu Powązkowskim.
Spotkanie z Panią Marią Przybylską
Jednym z naszych działań związanych z realizacją zadania rekrutacyjnego było spotkanie z Panią Marią Przybylską – autorką książki „Myśli ubrane w słowa rymowane”. Książka została 17 maja 2014 roku. Ilustracją zajęła się Barbara Krukar. Spotkanie odbyło się 22 marca 2019 roku w Rymanowie. Pani Maria mieszka w Rymanowie, urodziła się w 1948 roku.
Pani Maria bardzo nam pomógł w poznaniu życia i działalności naszego posła. A naszym celem jest teraz w sposób trwały upamiętnić losy i działalność posła sprawującego mandat a podczas II wojny światowej działającego dla dobra ojczyzny. Wraz z Panią Marią zorganizowałyśmy w Rymanowskim Domu Kultury spotkanie w którym również opowiedziała o naszym pośle. Dostałyśmy również od niej książkę której jest autorką:
Dzięki Pani Marii dowiedziałyśmy się wiele ciekawych rzeczy o życiu Kazimierza Świtalskiego. Poznałyśmy o wiele lepiej jego historię. Bardzo dziękujemy Pani Marii Przybylskiej za poświęcony nam czas!
Wizyta w I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku
29 marca 2019 roku udałyśmy się do Sanoka, aby pójść odwiedzić I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w którym znajduje się tabliczka poświęcona Kazimierzowi Świtalskiemu.18 kwietnia 2016 roku w budynku I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku, kontynuującym tradycje macierzystego Gimnazjum im. Królowej Zofii, została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona Kazimierzowi Świtalskiemu.
Liceum kontynuuje tradycje Gimnazjum i Liceum im. Królowej Zofii w Sanoku, które zostało przeniesione do nowej siedziby na skutek trudności lokalowych. We wrześniu 1972 roku został wmurowany akt erekcyjny pod mury nowego budynku przy ulicy Zagrody, czego dokonał ówczesny minister oświaty i wychowania Jerzy Kuberski, zaś budowę wykonywało Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. Zabudowania szkoły zlokalizowano na terenie, stanowiącym fragment dawnego gospodarstwa rolnego, należącego do oo. franciszkanów w Sanoku, które zostało odebrane zakonnikom przez władze PRL. Szkoła została wzniesiona w ramach ogólnokrajowego programu budowy szkół Pomników Tysiąclecia Państwa Polskiego. Roboty budowlane wykonało Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. 3 września 1973 roku nastąpiło uroczyste przekazanie gmachu nowej szkoły dla I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku. Jednocześnie został zatwierdzony przez władze oświatowe patronat szkoły, której nadano mu imię Komisji Edukacji Narodowej. Prace wykończeniowe przy gmachu szkoły trwały do 1976 roku, wówczas zbudowano boisko szkolne. W tym czasie powstał hymn I Liceum, stworzony przez nauczyciela Stefana Olberta. Od 1974 w ramach szkoły było wydawane pismo „Nasza Buda”. W 1980 roku szkoła była gospodarzem obchodów jubileuszu 100-lecia powstania szkoły, podczas których miał miejsce trzeci zjazd absolwentów historycznego gimnazjum pod nazwą „Zjazd Koleżeński profesorów i wychowanków z okazji 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku” (z tej okazji wydano Księgę Pamiątkową). Centralne uroczystości w postaci zjazdu koleżeńskiego absolwentów na 100-lecie gimnazjum odbyły się w dniach 30 maja-1 czerwca 1980 roku. Łącznie w obchodach uczestniczyło 2 tys. absolwentów, a wśród nich m.in. najstarsi absolwenci z roku szkolnego 1908/1909: 91-letni Antoni Bargiel i Marian Kernig. Patronat nad zjazdem objęła Sanocka Fabryka Autobusów. Podczas uroczystości odbył się apel poległych ku czci wychowanków-ofiar wojen i zbrodni wojennych. W dniach 1-3 lipca 2005 roku miał miejsce czwarty zjazd absolwentów z okazji 125-lecia powstania szkoły. Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego był Waldemar Szybiak, a w Komitecie Honorowym zasiedli m.in. prof. Zbigniew Jara, Marian Pankowski, Zdzisław Peszkowski i Jan Skoczyński. Uroczystą mszę św, koncelebrowali księża-absolwenci gimnazjum, pod przewodnictwem jednego z nich, ks. Zdzisława Peszkowskiego. W zjeździe wzięło udział ok. 1500 absolwentów.
Przygotowywania do wystawy w Rzepedzkim Ośrodku Kultury
02 kwietnia 2019 roku udałyśmy się do Rzepedzkiego Ośrodka Kultury. Przygotowywałyśmy się do wystawy która odbędzie się 4 kwietnia 2019 roku. Współpracujemy z Rzepedzkim Ośrodkiem Kultury już od bardzo dawna. Poprosiłyśmy Panią Kierownik o rozpowszechnienie naszych wcześniej przygotowanych ulotek:
Serdecznie wszystkich zapraszamy na stronę internetową Rzepedzkiego Ośrodka Kultury: https://www.facebook.com/Rzepedzki-O%C5%9Brodek-Kultury-1507002892892666/?epa=SEARCH_BOX
Wystawa Plakatowa
03 kwietnia 2019 roku w Rzepedzkim Ośrodku Kultury zorganizowałyśmy za pomocą Pani Kierownik – Iwony Kucharskiej wystawę plakatową, aby przybliżyć mieszkańcom Rzepedzi ważną postać Kazimierza Świtalskiego. Nasza wystawa cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród najmłodszych ale także i młodzieży. Dzieci z wielką chęcią przychodziły pooglądać i poczytać o naszym bohaterze. Dzieci tak zaciekawione tą postacią dopytywały się o więcej informacji. Po wystawie szukały więcej informacji na ten temat. W domu korzystając z internetu znajdowały ciekawostki na jego temat a po zajęciach przychodziły do biblioteki i prosiły Panią bibliotekarkę – Danutę Wiktor o książki z nim związane.
Spotkanie w bibliotece
Kolejnym naszym działaniem projektowym mającym na celu upamiętnienie i upowszechnienie wiedzy o wybranym przez nas bohaterze, czyli Kazimierzu Świtalskim było zorganizowane 04 kwietnia 2019 roku w Bibliotece Publicznej w Rzepedzi, oczywiście we współpracy i za zgodą pani bibliotekarki Danuty Wiktor spotkanie dla młodzieży, jak i dorosłych. Podczas spotkania przedstawiłyśmy wcześniej przygotowaną biografię i losy posła ze szczególnym uwzględnieniem jego działalności podczas II wojny światowej. Pokazywałyśmy też naszą stronę internetową. Na zakończenie spotkania wszyscy jego uczestnicy otrzymali wcześniej przez nas zaprojektowane i wydrukowane ulotki, część zostawiłyśmy w bibliotece z prośbą o rozpowszechnienie ich wśród lokalnej społeczności. Wspomniałyśmy też o naszej wcześniej przygotowanej wystawie plakatów, którą uczestnicy chcieli zobaczyć i dowiedzieć się więcej. Ponadto ustaliłyśmy z panią bibliotekarką, że warto opracować wszystkie zebrane przez nas materiały i będą one w przyszłości udostępnione w bibliotece, a tym samym przyczynią się do rozpowszechnienia wśród lokalnej społeczności wiadomości o życiu i działalności posła Sejmu II RP.
Na zakończenie serdecznie dziękujemy naszym sojusznikom – paniom pracującym w Rzepedzkim Ośrodku Kultury, za umożliwienie nam naszych działań projektowych.
Roznoszenie ulotek
05 kwietnia 2019 roku chcąc upamiętnić postać Kazimierza Świtalskiego postanowiłyśmy przygotować ulotki. Na zaprojektowanych przez nas ulotkach znajdowała się: krótka biografia, jego odznaczenia oraz upamiętnienia, a także przypomnienie jakie pełnił funkcję. Bardzo nam zależało, aby dotrzeć do jak największej ilości osób.Bardzo chciałybyśmy skutecznie rozpowszechnić wiedzę na jego temat. Był on jednym z nielicznych posłów pochodzących z naszej okolicy. Uważamy, że dzięki stronie internetowej, ulotkom i tablicy pamiątkowej pozostawionej przez nas w Rzepedzkim Ośrodku Kultury. Wielu mieszkańców naszej gminy i nie tylko, dowie się kim był i czego dokonał Kazimierz Świtalski. Jego postać i życie było bardzo ciekawe, niezwykłe, a urodził się właśnie tutaj, w Sanoku, no i niewątpliwie zasłużył na uznanie i upamiętnienie także w miejscu, gdzie się urodził.
Ankiety
Kolejnym naszym działaniem mającym na celu upowszechnienie i upamiętnienie naszego posła było zorganizowanie spotkania w Bibliotece Publicznej w Rzepedzi. Na spotkanie przybyło wiele osób. Przytoczyłyśmy tam krótką biografię na jego temat oraz przybliżyłyśmy jego losy. Na zakończenie naszego spotkania rozdałyśmy ulotki oraz wszystkich zainteresowanych skierowałyśmy na naszą stronę: http://kazimierzświtalski.prv.pl
Pamiątkowa Tablica
Przygotowałyśmy wraz z pomocą naszych rodziców tablice pamiątkową, którą wręczyłyśmy Pani Bibliotekarce – Danucie Wiktor. Doceniła nasz pomysł i pracę włożoną w realizację tego projektu. Powiedziała, że tablica pamiątkowa jest świetnym pomysłem na upamiętnienie naszego bohatera. Obiecała, że tablica znajdzie się na honorowym miejscu w Rzepedzkim Ośrodku Kultury.
Trwałe efekty pracy:
Słuchowisko: https://www.youtube.com/watch?v=-CgEbviRL34
Film: https://www.youtube.com/watch?v=-svdfSbFIoU
Strona: http://kazimierzświtalski.prv.pl